Ä°nsan hakları örgütleri, yıllardır hem Suriye hem de Rusya’yı, Suriye’de uluslararası hukuku ihlal etmekle suçluyor. Ancak Åžam ve Moskova’nın Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne (UCM) temel oluÅŸturan Roma Statüsü’ne taraf olmaması, hesap verebilirliklerini sınırlıyor.
REKLAMSuriye vatandaşı bir kiÅŸi ve bir yardım kuruluÅŸu, BM Ä°nsan Hakları Komitesi’ne sundukları bir ÅŸikayet dilekçesinde, Rusya’yı “2019 yılında ülkenin kuzeyindeki bir hastaneyi kasten bombalayarak uluslararası hukuku ihlal etmekle” suçladı.Devlet BaÅŸkanı BeÅŸar Esad yönetimini desteklemek amacıyla 2015’te Suriye’deki savaÅŸa müdahil olan Rusya, BM müfettiÅŸleri tarafından savaÅŸ suçu iÅŸlemekle suçlanmasına raÄŸmen, uluslararası bir mahkemede yargılanmadı.Moskova, Suriye’de uluslararası hukuku ihlal ettiÄŸi yönündeki suçlamaları reddediyor. 1 Mayıs’ta yapılan ancak bugün (2 Mayıs) kamuoyuna açıklanan yeni ÅŸikâyette, Rusya Hava Kuvvetleri, 5 Mayıs 2019 tarihinde Ä°dlib’in kuzeybatısındaki Kafr Nobol Cerrahi Hastanesi’ne düzenlediÄŸi peÅŸ peÅŸe saldırılarda iki sivili öldürmekle suçlandı. BaÅŸvuru, öldürülen kiÅŸilerin kuzeni ve hastaneye destek veren Hand in Hand for Aid and Development (Yardım ve Kalkınma için Elden Ele) adlı yardım kuruluÅŸu tarafından BM Ä°nsan Hakları Komitesi’ne sunuldu.Åžikayet dilekçesinde, Rus pilot ile yer kontrolü arasındaki iletiÅŸim kayıtları, video kanıtları, görgü tanıklarının ifadeleri ve ses kayıtları bulunuyor.Yardım kuruluÅŸunun Direktörü Fadi el Dairi, “Suriyeliler, BM Ä°nsan Hakları Komitesi’nin bu acımasız saldırının gerçekliÄŸini ve neden olduÄŸu acıları kabul ederek bir nebze de olsa adaletin saÄŸlanmasını bekliyor.” diye konuÅŸtu. Cenevre merkezli BM Ä°nsan Hakları Komitesi, dünya çapında siyasi ve medeni hakların durumunu izleyen ve ihlal iddiaları konusunda devletler ve bireyler tarafından yapılan ÅŸikayetleri kabul edebilen bağımsız uzmanlardan oluÅŸuyor.Komite nezdinde, bireysel ÅŸikayetler tazminat ödemelerine, soruÅŸturmalara veya diÄŸer tedbirlere yol açabiliyor. İnsan hakları örgütleri, yıllardır hem Suriye hem de Rusya’yı, Suriye’de uluslararası hukuku ihlal etmekle suçluyor. Ancak Åžam ve Moskova’nın Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne (UCM) temel oluÅŸturan Roma Statüsü’ne taraf olmaması, hesap verebilirliklerini sınırlıyor.Öte yandan Rusya, 1991 yılında Medeni ve Siyasi Haklara Ä°liÅŸkin Uluslararası SözleÅŸme’nin Ä°htiyari Protokolü’nü imzaladı. Bu da, BM Ä°nsan Hakları Komitesi’nin bireylerin Rusya’ya yönelik ÅŸikayetlerini deÄŸerlendirebileceÄŸi anlamına geliyor..Müştekilerin avukatlığını üstlenen New York merkezli Adalet GiriÅŸimi (Justice Initiative) Ä°cra Direktörü James A. Goldston, “Önde gelen bir uluslararası insan hakları mahkemesine yapılan bu ÅŸikâyet, Rus hükümeti ve silahlı kuvvetlerinin savaÅŸ hukukunu alenen ihlal ederek saÄŸlık hizmetlerini hedef alan kasıtlı stratejisini ortaya koyuyor.” diye konuÅŸtu. Farklı bir BM organı olan BM Ä°nsan Hakları Komisyonu da, 2019 yılında yaptığı ayrı bir deÄŸerlendirmede, “Suriye’deki saÄŸlık tesislerine yönelik saldırıların, bu saldırıları gerçekleÅŸtiren hükümete baÄŸlı güçlerin, tamamen olmasa bile en azından kısmen, saÄŸlık tesislerine kasıtlı olarak saldırdığını kesin bir ÅŸekilde gösterdiÄŸi” ifadelerine yer vermiÅŸti.